Sơn là vật liệu quen thuộc, xuất hiện trong hầu hết các công trình xây dựng, trang trí nội thất và nhiều lĩnh vực sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, đằng sau lớp màu sắc bắt mắt, nhiều loại sơn vẫn còn chứa hàm lượng chì vượt ngưỡng cho phép – một kim loại nặng có khả năng gây hại nghiêm trọng. Việc tiếp xúc lâu dài với chì không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, đặc biệt là trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai, mà còn gây ô nhiễm môi trường, đe dọa hệ sinh thái. Chính vì vậy, kiểm soát chặt chẽ hàm lượng chì trong sơn là vấn đề cấp bách cần được quan tâm.
Tác hại của chì trong sơn đối với sức khỏe con người
Chì là kim loại nặng có khả năng tích tụ trong cơ thể, gây nên nhiều ảnh hưởng nguy hiểm. Khi tiếp xúc trực tiếp với bụi sơn hoặc hơi sơn chứa chì, con người có thể bị kích ứng da, mắt, đường hô hấp, dẫn đến ho, khó thở, mẩn đỏ.
Về lâu dài, chì đi vào máu và các cơ quan nội tạng, gây tổn thương hệ thần kinh, giảm trí nhớ, suy giảm khả năng tập trung và rối loạn hành vi. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến gan, thận và hệ tim mạch nếu phơi nhiễm trong thời gian dài.
Đặc biệt, trẻ em và phụ nữ mang thai là nhóm chịu rủi ro cao nhất. Trẻ nhỏ dễ bị chậm phát triển trí tuệ, giảm khả năng học tập, rối loạn hành vi; còn phụ nữ mang thai tiếp xúc với chì có thể dẫn đến dị tật thai nhi hoặc nguy cơ sảy thai.
Chính vì vậy, việc hạn chế tối đa hàm lượng chì trong sơn và kiểm soát chặt chẽ trước khi lưu hành là yếu tố sống còn để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Tác hại của chì trong sơn đối với môi trường
Không chỉ gây hại cho sức khỏe con người, chì trong sơn còn để lại những hệ lụy nghiêm trọng đối với môi trường tự nhiên. Khi lớp sơn bong tróc hoặc bị mài mòn, bụi và hạt sơn chứa chì sẽ phát tán ra không khí, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng môi trường sống.
Khi chì rơi xuống đất hoặc trôi theo nước mưa, chúng có thể ngấm vào đất và nguồn nước, gây ô nhiễm lâu dài. Đây là dạng ô nhiễm khó khắc phục, bởi chì có khả năng tồn tại bền vững trong môi trường và rất khó bị phân hủy.
Sự tích tụ của chì còn ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái: cây trồng khó sinh trưởng, thủy sinh vật dễ bị nhiễm độc, từ đó phá vỡ chuỗi thức ăn tự nhiên. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho môi trường mà còn gián tiếp tác động đến sức khỏe con người khi sử dụng nguồn thực phẩm, nước uống bị nhiễm chì.
Có thể thấy, việc sử dụng sơn chứa chì không chỉ gây ra những tác động tức thời, mà còn để lại hậu quả lâu dài cho môi trường sống và các thế hệ tương lai.
Quy định nghiêm ngặt về giới hạn chì trong sơn
Trước những tác hại nặng nề mà chì trong sơn gây ra cho sức khỏe và môi trường, nhiều quốc gia trên thế giới đã ban hành các quy định nghiêm ngặt nhằm giới hạn hàm lượng chì trong sản phẩm sơn. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Liên Hợp Quốc đã khuyến cáo mức chì tối đa trong sơn là không vượt quá 90 ppm (phần triệu), coi đây là ngưỡng an toàn để bảo vệ cộng đồng.
Tại Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 08:2020/BCT và các văn bản liên quan, quy định rõ ràng về mức giới hạn chì trong sơn trang trí cũng như sơn công nghiệp. Theo đó, mọi doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu sơn đều phải đảm bảo sản phẩm của mình không vượt ngưỡng chì cho phép trước khi đưa ra thị trường.
Để chứng minh sự tuân thủ quy định, doanh nghiệp buộc phải tiến hành thử nghiệm và đạt được chứng nhận hàm lượng chì trong sơn, do tổ chức chứng nhận được chỉ định thực hiện. Đây vừa là điều kiện pháp lý bắt buộc, vừa là minh chứng giúp sản phẩm tạo được niềm tin nơi người tiêu dùng, đồng thời thuận lợi hơn khi mở rộng thị trường, đặc biệt là xuất khẩu.
Có thể thấy, chì trong sơn không chỉ là mối nguy hại trực tiếp đến sức khỏe con người mà còn để lại hậu quả nặng nề cho môi trường và hệ sinh thái. Chính vì vậy, việc loại bỏ và kiểm soát chặt chẽ hàm lượng chì trong sơn là yêu cầu cấp bách, vừa bảo vệ cộng đồng, vừa hướng đến sự phát triển bền vững. Trong đó, việc thực hiện chứng nhận hàm lượng chì trong sơn không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn là cam kết trách nhiệm xã hội, giúp doanh nghiệp khẳng định uy tín và đem lại sự an tâm cho người tiêu dùng.