Trong quá trình sản xuất và kinh doanh, việc đảm bảo sản phẩm đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật không chỉ giúp nâng cao chất lượng mà còn là yếu tố bắt buộc để được phép lưu thông trên thị trường. Một trong những dấu hiệu nhận biết sản phẩm đã được đánh giá và xác nhận phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia chính là dấu hợp quy (CR). Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp và cá nhân vẫn thắc mắc: liệu có bắt buộc phải dán dấu hợp quy lên sản phẩm hay không? Đây là vấn đề quan trọng liên quan trực tiếp đến tính pháp lý và khả năng lưu hành của sản phẩm trong nước.
Dấu hợp quy (CR) là gì?
Dấu hợp quy (CR) là biểu tượng do Bộ Khoa học và Công nghệ quy định, được sử dụng để gắn lên các sản phẩm, hàng hóa, bao bì hoặc tài liệu kèm theo nhằm thể hiện rằng sản phẩm đó đã được đánh giá và chứng nhận phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN). Việc gắn dấu CR là minh chứng cho thấy sản phẩm đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về an toàn, chất lượng và tính tương thích kỹ thuật theo quy định của pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên, chỉ những sản phẩm thuộc danh mục bắt buộc chứng nhận hợp quy và đã được tổ chức chứng nhận được chỉ định cấp giấy chứng nhận hợp lệ mới đủ điều kiện sử dụng dấu CR.
Sản phẩm nào bắt buộc phải dán dấu CR?
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, các sản phẩm, hàng hóa thuộc danh mục bắt buộc phải chứng nhận hợp quy thì đồng thời cũng phải dán dấu hợp quy (CR) trước khi được đưa ra thị trường. Danh mục này được ban hành bởi các bộ quản lý chuyên ngành như Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và Truyền thông…
Một số nhóm sản phẩm tiêu biểu bắt buộc phải dán dấu CR bao gồm:
-
Vật liệu xây dựng như xi măng, gạch không nung, kính xây dựng, thép… theo quy chuẩn của Bộ Xây dựng.
-
Thiết bị điện – điện tử dân dụng như công tắc, phích cắm, dây điện, đèn LED… theo quy định của Bộ Công Thương.
-
Đồ chơi trẻ em thuộc quy chuẩn kỹ thuật QCVN 3:2009/BKHCN.
-
Mũ bảo hiểm dành cho người đi mô tô, xe máy theo QCVN 2:2008/BKHCN.
-
Thiết bị viễn thông như điện thoại di động, modem, thiết bị thu – phát sóng… theo quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông.
-
Sản phẩm thực phẩm, phân bón, hóa chất, thiết bị y tế, tùy theo nhóm, cũng có yêu cầu hợp quy và dán dấu CR tương ứng.
Việc dán dấu CR lên các sản phẩm này không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn giúp người tiêu dùng nhận diện sản phẩm đã được kiểm định chất lượng, an toàn khi sử dụng. Nếu doanh nghiệp không thực hiện đúng quy định, sản phẩm có thể bị xử lý vi phạm hành chính, bị thu hồi hoặc cấm lưu thông.
Quy định pháp luật về việc dán dấu hợp quy
Việc dán dấu hợp quy (CR) lên sản phẩm được quy định rõ ràng trong hệ thống pháp luật Việt Nam, nhằm đảm bảo sản phẩm lưu thông trên thị trường đã được đánh giá phù hợp với các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Một số văn bản pháp lý quan trọng liên quan đến vấn đề này bao gồm:
1. Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật số 68/2006/QH11
-
Tại Điều 24, luật quy định rõ: sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải được công bố hợp quy và gắn dấu hợp quy theo quy định trước khi đưa ra thị trường.
-
Việc công bố hợp quy là căn cứ pháp lý để tổ chức, cá nhân gắn dấu CR lên sản phẩm.
2. Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ
-
Hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng dấu hợp quy (CR):
-
Dấu CR chỉ được gắn lên sản phẩm sau khi đã được chứng nhận hợp quy bởi tổ chức chứng nhận được chỉ định.
-
Dấu phải được thể hiện rõ ràng trên bao bì, sản phẩm hoặc tài liệu đi kèm.
-
Không được tự ý sử dụng nếu chưa có chứng nhận hoặc giấy tờ hợp lệ.
-
3. Nghị định 119/2017/NĐ-CP và các nghị định xử phạt liên quan
-
Quy định mức xử phạt hành vi không gắn dấu hợp quy đối với sản phẩm thuộc diện bắt buộc:
-
Phạt tiền, buộc thu hồi sản phẩm, đình chỉ lưu thông…
-
Trong một số trường hợp, nếu gây hậu quả nghiêm trọng, doanh nghiệp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
-
Việc dán dấu CR không chỉ là thủ tục kỹ thuật, mà là nghĩa vụ bắt buộc được pháp luật quy định rõ ràng. Doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định này để đảm bảo sản phẩm hợp pháp và xây dựng uy tín bền vững trên thị trường.
Cách dán dấu hợp quy đúng quy định
Dấu CR phải dán ở vị trí dễ thấy trên sản phẩm, bao bì hoặc tài liệu kèm theo. Kích thước và màu sắc phải đúng mẫu quy định. Chỉ được dán sau khi sản phẩm đã được chứng nhận và công bố hợp quy. Phải kèm theo thông tin truy xuất (số chứng nhận, tổ chức chứng nhận…). Doanh nghiệp chịu trách nhiệm về tính hợp lệ khi dán dấu.