Tiêu chí kỹ thuật để đảm bảo nền móng công trình vững chắc

Trong xây dựng, nền móng chính là “xương sống” của cả công trình. Một thiết kế kiến trúc đẹp hay vật liệu cao cấp đến đâu cũng trở nên vô nghĩa nếu phần móng không vững chắc. Thực tế cho thấy, nhiều sự cố sụt lún, nứt tường, thậm chí sập đổ, đều bắt nguồn từ việc nền móng không đạt yêu cầu kỹ thuật ngay từ đầu. Để đảm bảo an toàn, bền vững và tuổi thọ lâu dài cho công trình, việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chí kỹ thuật trong khảo sát, thiết kế và thi công nền móng là yếu tố bắt buộc, không thể bỏ qua.

Tiêu chí kỹ thuật cho nền móng vững chắc

Nền móng là bộ phận truyền tải trọng từ công trình xuống nền đất, quyết định trực tiếp đến độ ổn định và tuổi thọ của toàn bộ công trình. Để đảm bảo móng đạt chuẩn, cần chú trọng các tiêu chí kỹ thuật sau:

1. Khảo sát địa chất chính xác

• Tiến hành khảo sát địa chất tại vị trí xây dựng để xác định tính chất đất, mực nước ngầm, tải trọng cho phép.

• Kết quả khảo sát là cơ sở để lựa chọn loại móng (móng cọc, móng băng, móng bè, móng đơn) phù hợp.

2. Lựa chọn loại móng phù hợp

• Móng nông (móng đơn, móng băng, móng bè): áp dụng khi nền đất có khả năng chịu tải tốt.

• Móng sâu (móng cọc, móng giếng chìm): dùng cho công trình lớn hoặc nền đất yếu.

• Quyết định loại móng dựa trên tải trọng công trình, điều kiện địa chất và chi phí.

3. Thiết kế kết cấu móng đạt chuẩn

• Tuân thủ tiêu chuẩn thiết kế kết cấu (theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia).

• Đảm bảo kích thước móng, độ sâu chôn móng, độ rộng bản móng đáp ứng yêu cầu chịu tải và chống lún.

4. Vật liệu xây dựng chất lượng cao

• Sử dụng bê tông, thép, cát, đá đúng chủng loại, đạt tiêu chuẩn chất lượng.

• Kiểm tra kỹ trước khi đưa vào thi công, tránh vật liệu kém chất lượng gây nguy cơ hỏng móng.

5. Quy trình thi công đúng kỹ thuật

• Thi công móng phải đúng thiết kế, đảm bảo thời gian dưỡng hộ bê tông.

• Kiểm soát chặt chẽ từng công đoạn: đào móng, đổ bê tông lót, lắp đặt cốt thép, đổ bê tông móng.

• Tránh tình trạng đổ bê tông gián đoạn hoặc không đồng nhất gây rạn nứt.

6. Kiểm tra và nghiệm thu nghiêm ngặt

• Sau khi hoàn thành móng, cần kiểm tra độ phẳng, độ đặc chắc, khả năng chịu tải.

• Nghiệm thu theo đúng quy chuẩn kỹ thuật trước khi tiến hành xây dựng các hạng mục tiếp theo.

Quy chuẩn kỹ thuật và tiêu chuẩn áp dụng cho đất xây dựng

Đất xây dựng là yếu tố nền tảng quyết định đến độ ổn định, khả năng chịu tải và tuổi thọ của công trình. Việc áp dụng đúng quy chuẩn và tiêu chuẩn kỹ thuật giúp đảm bảo an toàn, tránh sự cố lún, nứt hoặc sụp đổ.

1. Quy chuẩn kỹ thuật áp dụng

Các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) đưa ra các yêu cầu bắt buộc về chất lượng và đặc tính của đất sử dụng trong xây dựng, bao gồm:

• QCVN 03:2023/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nguyên tắc phân loại đất xây dựng, xác định khả năng chịu tải, độ lún và các yếu tố môi trường liên quan.

• QCVN 07:2022/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về công trình hạ tầng kỹ thuật, quy định yêu cầu thiết kế và xử lý nền đất.

• QCVN 02:2020/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật về số liệu điều kiện tự nhiên dùng cho xây dựng, trong đó có yêu cầu khảo sát địa chất và thủy văn.

Các quy chuẩn này mang tính bắt buộc áp dụng và là cơ sở pháp lý để cơ quan quản lý kiểm tra, nghiệm thu.

2. Tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng

Tiêu chuẩn (TCVN) đưa ra các phương pháp thử nghiệm, quy trình khảo sát và đánh giá đất xây dựng, ví dụ:

• TCVN 5747:1993 – Phân loại đất xây dựng.

• TCVN 9362:2012 – Thiết kế nền nhà và công trình.

• TCVN 9352:2012 – Đóng và ép cọc – Thi công và nghiệm thu.

• TCVN 4197:2012 – Đất xây dựng – Phương pháp xác định giới hạn dẻo và giới hạn chảy.

• TCVN 4195:2012 – Đất xây dựng – Phương pháp xác định thành phần hạt.

Tiêu chuẩn mang tính khuyến nghị áp dụng nhưng nếu được viện dẫn trong hợp đồng, thiết kế hoặc hồ sơ kỹ thuật thì trở thành bắt buộc.

3. Yêu cầu kỹ thuật chung đối với đất xây dựng

• Đất phải có khả năng chịu tải cao hơn tải trọng công trình.

• Đảm bảo độ lún trong giới hạn cho phép.

• Không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi mực nước ngầm, xói mòn hoặc hóa chất ăn mòn.

• Trường hợp đất yếu, phải áp dụng biện pháp gia cố như thay đất, gia cố cọc, xử lý nền bằng cát hoặc vôi xi măng.

Nền móng là “gốc rễ” của mỗi công trình, và mọi tiêu chí kỹ thuật từ khảo sát địa chất, lựa chọn vật liệu, áp dụng quy chuẩn – tiêu chuẩn cho đến thi công và kiểm tra đều đóng vai trò then chốt. Một nền móng đạt chuẩn không chỉ đảm bảo độ bền vững, an toàn sử dụng mà còn giúp công trình chống chọi tốt với tác động của thời gian và môi trường. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu kỹ thuật ngay từ khâu thiết kế đến thi công sẽ là chìa khóa để mỗi công trình đứng vững, mang lại giá trị lâu dài và bền vững cho chủ đầu tư cũng như cộng đồng.